Benim Üniversitelerim

Gorki’nin yasamöyküsünü anlatan üçlemenin bu son kitabi, onun yirmili yaslarina kadar topladigi hayat deneyimleri üzerine kuruludur. Kunduraci çirakligindan asçi yamakligina, kus avciligindan ikona magazasi tezgâhtarligina kadar bir tür hayata hazirlanma asamalarindan geçen yazar, hak ettigini düsündügü yüksek ögrenime yönelir. Kazan’daki üniversiteye girme imkâni bulamayan Gorki. hayat üniversitesinin içinden geçer. Önceki iki özyasam öyküsü romanindaki dogal, kirsal dünya, burada yerini kentin izbe içindeki hayatlar gibi yikik dökük, ama ayakta duran binalarina birakir. Yazar bizi, ara sira yorum kattigi bir belgesel sinema teknigiyle farkli toplumsal katmanlari temsil eden renkli tiplerin, karakterlerin dünyasindan geçirirken, "hayat üniversitesinden mezun olusunun" da ipuçlarini verir. Gorki kötülügün, hosgörüsüzlügün, tembelligin ve aptalligin dünyevi ve dinsel kurumlarin baskisindan çok daha belirleyici olduklarini hatirlatir bize; Benim Üniversitelerim, onun bu engellere karsi verdigi mücadelenin üçüncü asamasini olusturur. Benim Üniversitelerim: Hayatin üniversitesi.